Κυριακή 20 Μαρτίου 2022

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΟΙΗΣΗΣ 2022 - ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΒΡΑΔΙΑ

 

 
Oι θήκες των βιολιών
 
Tα όργανα είναι η ανάγκη μας
 
να ακούσουμε κάτι άλλο,
 
εκτός από την ηλίθια φωνή μας.
 
Όμως μέσα απʼ τους ήχους του βιολιού
 
καταλαβαίνεις τη σημασία της σιωπής
 
και του θανάτου.
 
Oι βιολιστές θαʼ πρεπε ναʼ ταν νάνοι·
 
όταν πεθαίνουν να τους θάβουν
 
μέσα στις θήκες των βιολιών τους.
 
Ενια, 1996 εκδ. Ατέλεια
 
 ****

Violin-cases

 Instruments are nothing but our need

to hear something other than our stupid voices.

 Yet through the sound of the violin

you get to grasp the meaning of silence

and death.

 Violinists should be dwarfs;

when they die, we’ll bury them in their violin-cases.

 

  TRANSLATION Despina Pirketti

Τετάρτη 2 Μαρτίου 2022

ΤΕΣΣΕΡΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

 Γιώργος Χριστοδουλίδης

Η γενοκτονία των ανθρώπων και των λέξεων

Μη έχοντας άλλους πολέμους
Ψόφιοι από πολέμους
Οι άνθρωποι άρχισαν να σκοτώνουν τις πρωταρχικές λέξεις
αυτές
Που στα λεξικά είχαν την πρωτοκαθεδρία
Τις σκότωσαν εύκολα
Γιατί ήταν κούφιες
Όπως σπάζει κανείς
ένα κόκκαλο χωρίς μεδούλι
τις σκότωσαν όλες
γιατί ήταν εξαντλημένες
από την προσπάθεια να σημαίνουν κάτι
σε έναν κόσμο που τις μισούσε
Σκότωσαν την αγάπη
Που κάποτε είχε βαθιές ρίζες
την ελπίδα βεβαίως
που άλλοτε ήταν η πιο δημοφιλής
σκότωσαν κι άλλες πιο ασήμαντες
εκείνες που εμπόδιζαν το λιώσιμο των πάγων
λέξεις ευσυγκίνητες που καταπράυναν τη τραχύτητα
λέξεις που ήθελαν να μιλήσουν για τρυφερότητα
νόμισαν ότι τέλειωσαν
αφήνοντας μόνο τις λέξεις που τους ταίριαζαν
τη βαρβαρότητα
την εχθρότητα
τη ρύπανση
νόμισαν πως τέλειωσαν
όταν ξαφνικά σηκώθηκαν
τα ξεχασμένα συνώνυμα
των σκοτωμένων λέξεων
σκονισμένα από τον καιρό και την αχρησία
όπως σηκώνονται οι μακρινοί συγγενείς των δολοφονημένων
αυτοί που δεν θρηνούν πολύ
αυτοί που σπάνια μοιρολογούν
επειδή έρχονται από μακριά
μέσα από τη λησμοσύνη και τον πάγο
και δεν έχουν πολύ χρόνο
πήραν οξείες, κόμματα, ανάστησαν περισπωμένες
έφτιαξαν τρομερά σπαθιά
και έσφαξαν τους δολοφόνους
μετά έθαψαν τις σκοτωμένες λέξεις
οι σκοτωμένες λέξεις
άρχισαν να σημαίνουν κάτι.

(Ανέκδοτο)

Izet Sarajlić

Έτσι είμαστε απροετοίμαστοι να εισέλθουμε σε αυτό τον πόλεμο


                                                      στον Ισμέτ Τσέριτς

Ορίστε
και η δέκατη ημέρα του πολέμου,

και εμείς
ακόμη
δε γνωρίζουμε καλά καλά
ούτε να μισούμε.
 
μετάφραση:Jelena Bosnjaković Bajraktarović

(Sarajevska ratna zbirka / Πολεμική συλλογή από το Σαράγιεβο, 1992)

Roger Mc Gough

Μαθαίνοντας να διαβάζω


Μαθαίνοντας να διαβάζω στη διάρκεια του πολέμου
δεν ήταν εύκολο, γιατί τα βιβλία
ήταν σπάνια. Αλλά η μητέρα
ήταν σίγουρη ότι δεν θα πάω να κοιμηθώ
χωρίς να διαβάσω κάτι στο κρεβάτι.
Εξαιτίας της συσκότισης
η ζεστή, η παρηγορητική λάμψη
μιας λάμπας δίπλα στο κρεβάτι, απαγορευόταν.
Έτσι η μητέρα τραβούσε πίσω τις κουρτίνες
και άνοιγε φαρδιά πλατιά το παράθυρο.
Και στο φως ενός φλεγόμενου εργοστασίου
ή ενός χτυπημένου Μέσσερτσμιτ
αγκαλιαζόμασταν και μου διάβαζε
μπουκάλια σάλτσας, βάζα γλυκού και το
πάντα αγαπημένο μου, ένα τενεκεδάκι Οβαλτίν.
Τόσα χρόνια μετά, ακόμα
θυμάμαι, την πράα καθοδήγησή της
καθώς διάβαζα μεγαλόφωνα την πρώτη μου πρόταση:
Π-α-σ-π-α-λ-ί-σ-τ-ε δ-ύ-ο σ-ω-ρ-ω-τ-έ-ς
κ-ο-υ-τ-α-λ-ι-έ-ς α-π-ό...
.
Μετάφραση: Σπύρος Θεριανός

Καρλ Σάντμπεργκ*

Χλόη


Στοιβάξτε τα σώματα στο Αούστερλιτς και στο Βατερλό.
Θάψτε τα κι αφήστε με να δουλέψω.
Είμαι η χλόη· καλύπτω τα πάντα.
Στοιβάξτε τα στο Γκέτισμπεργκ.
Στοιβάξτε τα στην Υπρ και στο Βερντέν.
Θάψτε τα κι αφήστε με να δουλέψω.
Δυο χρόνια, δέκα χρόνια· και οι επιβάτες θα ρωτάνε τον ελεγκτή:
Ποιο μέρος είναι αυτό;
Πού 'μαστε τώρα;
Είμαι η χλόη.
Αφήστε με να δουλέψω.

Μετάφραση : Μάνος Κουνουγάκης
*Carl Sandburg, Αμερικανός ποιητής, Γκέιλσμπεργκ, Ιλινόι, 6 Ιανουαρίου 1878 - Φλατ Ροκ, Βόρεια Καρολίνα
 
 
 
(Συνέργεια με το Culturebook)
 

Τετάρτη 12 Ιανουαρίου 2022

"ΩΡΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΑ 'ΝΑΙ ΝΑ ΣΕ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΟΤΑΝ ΕΣΥ ΘΑ ΕΙΣΑΙ ΔΥΟ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ "

Ο Γιώργος Χριστοδουλίδης μιλά στον Ορίζοντα και στον Αντώνη Γεωργίου (9 Ιανουαρίου 2022) για την έκδοση 100 ποιημάτων μεταφρασμένων από τη Δέσποινα Πυρκεττή στα αγγλικά αλλά και για την ποίηση

Ερ. H έκδοση του τόμου Giórgos Christodoulides | Selected Poems (1996-2021) αποτελεί για σας ευκαιρία για μια ποιητική (και όχι μόνο) ανασκόπηση; 
 
Απ. Αποτελεί ένα σταθμό. Βιβλία μου έχουν μεταφραστεί και σε άλλες γλώσσες, είναι όμως η πρώτη φορά που μια τόσο διευρυμένη επιλογή ποιημάτων μου επιχειρεί τέτοια οδοιπορία σε ξένη γλώσσα. Eίμαι σε τακτικό διάλογο με την προγενέστερη ποίησή μου, όσο και με την ποίηση άλλων ομότεχνων που αγαπώ. Ταυτόχρ
ονα συνδιαλέγομαι με τον χρόνο, δοκιμάζοντας να αφουγκραστώ τις διαθέσεις του απέναντι στο έργο μου. Ξέρεις, αν όσα γράφουμε καταφέρουν να κερδίσουν την προσοχή του μελλοντικού αναγνώστη – που θα ανατρέξει στην εποχή μας και ενδεχομένως να συναντήσει ποιήματά μας, την ώρα που εγώ και οι άλλοι σύγχρονοί μου θα είμαστε ημερομηνίες γεννήσεως και θανάτου – τότε αυτό θα σημαίνει πως μπορέσαμε μέσα από τις πιο υπαρξιακές και μεταφυσικές συχνότητες να φτάσουμε στις όχθες που επέκεινα. Αυτό για μένα είναι η πραγματική ιστορία της ποίησης και έτσι διασώζεται το ποίημα, ο ποιητής και ο αναγνώστης. Είναι μια ιστορία που την βιώνω κι εγώ, ανακαλύπτοντας ποιήματα λυγμικά και συγκλονιστικά από ποιητές που άφησαν ανεξίτηλο ή και άγνωστο αποτύπωμα. Και όσο επαναλαμβάνεται αυτή η ωραία ιστορία, τόσο θα συνεχίσει να υπάρχει ενάντια σε όλους τους καιρούς η ποίηση.
 
Ερ. Πώς νιώθετε διαβάζοντας τα ποιήματά σας στα αγγλικά, σε μια ξένη αλλά ταυτόχρονα γνώριμη γλώσσα; Πόσο οικεία και πόσο ανοίκεια σάς είναι; 
 
Απ. Ένα τέτοιο εγχείρημα προϋποθέτει την αποδοχή μιας αλλοίωσης που δεν λογίζεται φθορά, αλλά κόστος μετάβασης, διόδια αν θέλεις. Η μεταφραστική δεινότητα της Δέσποινας διασφάλισε ότι η ποίησή μου θα διατηρούσε τους κώδικές της μέσα σ’ ένα νέο κέλυφος. Κάθε γλώσσα περιέχει ένα καταπίστευμα ποίησης που συσσωρεύτηκε μέσα από τους αιώνες. Η Δέσποινα ενεργοποίησε τα βασικά αντανακλαστικά της αγγλικής, τους πιο ανεκτικούς κανόνες υποδοχής, ώστε να δεχθεί τους στίχους μου. Όταν διαβάζω την αγγλική μετάφραση αισθάνομαι ότι, εντός της, η ποίησή μου ενδημεί και δεν εκδημεί. Βλέπω τα ποιήματά μου να αναπνέουν μέσα σε μια συνθήκη ευρυχωρίας, μουσικότητας και κομψής ρυθμικότητας. 
 
Ερ.Αναφέρεται στο δελτίο τύπου ότι συνοψίζετε το στίγμα της ποίησής σας «στην πεποίθηση ότι όλα τελειώνουν χωρίς τίποτα να παύει να υπάρχει». Αυτή η συνειδητοποίηση πώς θεωρείτε ότι καθορίζει την πορεία μας στον κόσμο; 
 
Απ. Για να διάγει η ανθρωπότητα την πρόσκαιρη – με όρους συμπαντικούς – αθανασία της, ο κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι θνητός. Έτσι, και ο κάθε ποιητής είναι βροτός για να διατηρείται η ποίηση αιώνια. Την ώρα που νομίζεις ότι κάτι τελειώνει, αυτό έχει μεταλαμπαδευτεί είτε σαν φλόγα, είτε σαν ενέργεια, είτε σαν ατίμητο πύκνωμα, ενσωματωμένο στο γονιδίωμα, στην επόμενη γενιά, στον επόμενο αιώνα. Αυτή η υπέροχη δυνατότητα, η οποία διασφάλισε μέχρι τώρα τη συνέχειά μας, ακόμη και στις πιο αντίξοες, απάνθρωπες συνθήκες, σήμερα διακυβεύεται επειδή ο άνθρωπος καταστρέφει σχεδόν μη αναστρέψιμα το σπίτι-πλανήτη του. Όμως, δεν πιστεύω στον αφανισμό, πιστεύω στην προοπτική διάσωσης. Η ινδιάνικη φυλή Χόπι έχει προφητεύσει πως όταν η γη νοσήσει βαριά, τότε θα βγει μπροστά μια φυλή ανθρώπων από όλα τα έθνη, θρησκείες και χρώματα του κόσμου, και θα τοποθετήσουν την πίστη τους σε πράξεις, όχι λόγια, για να κάνουν τη γη πράσινη ξανά, για να επαναφέρουν την ισορροπία στον πλανήτη. Θα συναχθούν για να ζήσουν ξανά σε αρμονία με την Μητέρα Γη, και θα μιλήσουν για την αγάπη σαν να είναι η θεραπεύτρια των παιδιών, και θα μάθουν να ζουν ξανά σαν αδερφοί και αδερφές της γης.

 
Ερ. Διαβάζουμε ακόμα ότι θεωρείτε πως «μόνο η αγάπη, στη βαθύτερή της έννοια, μπορεί να διασφαλίσει τη συνέχεια του κόσμου.» Παρατηρώντας γύρω μας το στέγνωμα της αγάπης (παράδειγμα η αντιμετώπιση των μεταναστών,) πόσο αισιόδοξος είσαστε για αυτή τη συνέχεια; 
 
Απ. Ο Τολστόι είχε ομολογήσει ότι καταλαβαίνει τον κόσμο αποκλειστικά μέσα από τη διαδικασία της αγάπης. Αν για κάποιο λόγο δεν μπορεί να αγαπήσει κάτι, δεν μπορεί ούτε να το κατανοήσει. Η αγάπη, η αγάπη για την ομορφιά της ζωής, στην πιο οικουμενική της έννοια, επιμελείται τη διαρκή εξύψωση του ανθρώπου και θεμελιώνει τις πιο αδιαπραγμάτευτες αρετές της ανθρώπινης ύπαρξης. Χωρίς την ικανότητα να αγαπήσει λυτρωτικά και σωτήρια, το ανθρώπινο είδος θα απομείνει ένα θηρίο που απλώς θέλει να επιβιώσει, και θα αφανιστεί. Οτιδήποτε αντίκειται στην αγάπη είναι ασύμβατο με την ανθρώπινη φύση, συνεπώς, υπονομευτικό της συνέχειάς της. Με ρωτάς για τους μετανάστες. Μήπως δεν είμαστε όλοι εν δυνάμει μετανάστες; Μετανάστες οριστικοί, στην ανθρωπογεωγραφία της ζωής και του θανάτου μας.
 
Ερ. Στην ποίηση φέρνετε στο προσκήνιο απλούς, καθημερινούς «μυστικούς» ανθρώπους, όπως τιτλοφορείται και μια συλλογή σας. Έτσι είναι; Τι σας συγκινεί σε αυτούς;
Απ. Είναι οι άνθρωποι του κοινωνικού αλλά και του υπαρξιακού περιθωρίου. Θέλω μέσα από την ποίησή μου να τους ανασύρω και να τους ονομάσω ξανά. Είναι τόσο μεταφυσικά αποσιωπημένοι, που μόνο μέσα σε στίχους μπορώ να τους διακρίνω καθαρά. Δεν το κάνω ακριβώς με αυτή την πρόθεση, άλλωστε η ποίηση δεν έχει στρατηγικούς σκοπούς, προκύπτει όμως, όπως προκύπτει η ανάγκη να ανοίξεις την πόρτα σου σε έναν τσακισμένο άνθρωπο, όχι επειδή είσαι εξ ορισμού πονόψυχος, αλλά επειδή εσύ πάνω απ’ όλα έχεις ανάγκη να σε αφυπνίσει η δυστυχία του.
 
Ερ. Ετοιμάζοντας αυτή τη συλλογή, οι δικές σας σημερινές αναγνώσεις των ποιημάτων σας παραμένουν ίδιες με τις όποιες αρχικές;
 
Απ. Όντας νεότερος, απογοητευόμουν λιγάκι επειδή διαπίστωνα ότι ίσως κάποια ποιήματα θα μπορούσαν να γραφτούν καλύτερα. Τώρα όταν συμβαίνει αυτό, καθησυχάζω τον εαυτό μου, λέγοντας του ότι «δεν μπορούσες τότε να ξέρεις, θα έπρεπε να ανησυχείς αν δεν το ήξερες σήμερα».
 
Ερ. Εικοσιπέντε χρόνια ποίηση, με ποιους στίχους να κλείσουμε αυτή τη συνέντευξη;
 
Απ. Παραθέτω μερικούς στίχους από δυο διαφορετικά ποιήματα:
«Είμαστε εκατό κομμάτια που κρατιούνται γερά μεταξύ τους
για να δείχνουν ένα».
«Περπατώ σε έναν πανάρχαιο δρόμο, ένα δρόμο θεοσκότεινο.
Ξαφνικά ένα τεράστιο φανάρι τον φωταγωγεί.
Και τότε βλέπω καθαρά το σκοτάδι».

Η Δ.ΠΥΡΚΕΤΤΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Γ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ

Σε συνέντευξη της στον Ορίζοντα και στον Αντώνη Γεωργίου (9 Ιανουαρίου 2022), η Δέσποινα Πυρκεττή μιλά για την μεταφραστική "περιπέτεια" της στην ποίηση του Γιώργου Χριστοδουλίδη 

Ερ. Πώς θα χαρακτήριζες το έργο της μετάφρασης των ποιημάτων του Γιώργου Χριστοδουλίδη; 
 
Απ. Είναι τεκμήριο μιας παράλληλης πορείας 25 χρόνων, κατά τη διάρκεια της οποίας έχουμε μάθει πολλά, ο καθένας για την τέχνη του, και αναθεωρήσαμε άλλα τόσα. Ως αφορμή για τη μετάφραση, θα επικαλεστώ μια φράση του Παλαμά, από τα προλεγόμενα τής Ξανατονισμένης Μουσικής: “Το διάβασμα λίγων στίχων μού έφερνε την όρεξη να τους κάμω δικούς μου”. 
 
Ερ.Ποιο ήταν το ζητούμενο σε αυτή τη μετάφραση;
Απ. Να καταθέσουμε ένα ικανό δείγμα της εργογραφίας του Γιώργου προκειμένου να αναδειχθούν οι συντεταγμένες της ποίησής του στους αγγλόφωνους αναγνώστες. Κατατάξαμε εκατό ποιήματα σε έξι ρευστές ενότητες ώστε να προβάλλεται διαχρονικά και διαθεματικά η ποιητική του. Για παράδειγμα, το εξωλογικό στοιχείο ευδοκιμεί στα “εσχατολογικά” πεζοποιήματα, αλλά διανθίζει και τα ερωτικά στιγμιότυπα, με πιο λυρικό τόνο, συχνά ελεγειακό.
 
Ερ. Ένα ποίημα τι κερδίζει και τι χάνει από μια μετάφραση; 
 
Απ. Η απώλεια είναι μέρος της ζωής και της τέχνης, δεν με αιφνιδιάζει. Αν η μορφοσυντακτική δομή της γλώσσας-πηγής δεν μου επιτρέπει να μεταφέρω αμφισημίες ή παρονομασίες in situ, τότε θα τις μεταθέσω σε άλλο, πρόσφορο σημείο. Εξάλλου, και η γραφή δεν είναι αφεαυτής μετατόπιση; Όταν ο προφορικός λόγος γίνεται γραπτός ενδογλωσσικά, μορφοποιείται μεν, αλλά χάνει το ηχόχρωμά του. Ανάλογη συναλλαγή προκύπτει και στη μετάφραση, μέσα από τη διαγλωσσική επανεγγραφή.
Ερ. Ποια είναι για σας τα «όρια» ενός μεταφραστή; 
 
Απ. Δεν ξέρω. Το ίδιο ερώτημα θα μπορούσε να τεθεί σε μια θεατρική σκηνοθέτιδα. To 2003, o Lee Breuer σκηνοθέτησε το “Κουκλόσπιτο”, δουλεύοντας με γυναίκες κανονικού ύψους και με νάνους στους ανδρικούς ρόλους, σε ένα σμικρυμένο σκηνικό. Ο Τόρβαλντ είχε ύψος 1.15 μ. και υπήρχαν σκηνές στις οποίες η Νόρα τον σήκωνε στα χέρια της, αλλά συνέχιζε να της φέρεται με τη συγκαταβατική υπεροψία του πατερναλιστή. Ο σκηνοθέτης δεν άλλαξε ούτε λέξη από το κείμενο του Ίψεν, αλλά η παράσταση ήταν ριζοσπαστική. Αν ξεπέρασε τα όρια; Κατά τη γνώμη μου, τα διεύρυνε ερμηνευτικά.
 
Ερ. Αυτό που λέτε σχετίζεται με την άποψη που διατυπώνεται στο Δελτίο Τύπου, ότι “η μεταφραστική πράξη υλοποιείται ως δυναμικός εμπλουτισμός του πρωτοτύπου»; 
 
Απ. Ακριβώς. Στο ποίημα “Μέσα από τα γαλάζια τατουάζ”, ο Γιώργος γράφει: «ελάτε να δείτε, κάποτε ήθελα μόνο να ήμουν/ και τώρα έχω ακριβώς αυτό που δεν είχα φανταστεί/ ότι θα ήθελα./ Όμως κάποτε δεν ξέρω τι ακριβώς θέλω». Στο τέλος αυτής της στροφής, στα αγγλικά, προσθέτω σε παρένθεση μια φράση από το τραγούδι της Οφηλίας (they say the owl was a baker’s daughter), που συνεχίζει ως εξής: Lord, we know what we are, but know not what we may be. Οι γυναίκες με τα ξεθωριασμένα τατουάζ, η Οφηλία που τρελαίνεται από έρωτα και “η κόρη του ψωμά η κουκουβάγια” από τη “Διαδρομή” του Σαχτούρη βαδίζουν πάνω στην ίδια διακεκομμένη καμπύλη. Δεν βλέπω γιατί να μην ψηλαφηθεί αυτή η συνύφανση στο μετάφρασμα. Το ίδιο ισχύει για το ποίημα “Μεγάλη Πέμπτη”, που εκτυλίσσεται “στην όχθη της λίμνης/μετά από έναν μεγάλο πόλεμο”, και μεταφράστηκε Holy Thirst Day αντί Holy Thursday. 
 
Ερ. Η μετάφραση φαίνεται πως δεν έχει τη σημασία που της αξίζει στην Κύπρο; Τι πρέπει άραγε να γίνει;
 
Απ. Να είναι πιο προσεκτικοί οι δημιουργοί. Χωρίς να υπερτιμώ την αξία του λόγου –τα πιο καθηλωτικά καλλιτεχνήματα είναι σιωπηρά– αν αποφασίσεις να κινηθείς δημιουργικά ανάμεσα σε δύο γλώσσες, δεν αρκεί η γλωσσική επάρκεια. Υπάρχουν σε κάθε κείμενο αισθητές διακυμάνσεις, που οφείλεις να αναδιατάξεις μέσα στο περιβάλλον της γλώσσας-στόχου. Διαφορετικά, ο λόγος αποψιλώνεται·κάποτε, μάλιστα, παραποιείται φαιδρά.
 
Ερ. Θα είναι σίγουρα αρκετοί αλλά μπορείτε να μας ξεχωρίσετε κάποιους στίχους που κρατάτε από την ποίηση του Γιώργου;
 
Απ. Το αλληγορικό «Ο Τάφος» (2004) χτίζεται με λέξεις στα αντίθετα άκρα στάσης-κίνησης, σιγής-ουρλιαχτού, που καθοδόν λειτουργούν συνωνυμικά.
The person you killed has slithered inside you,
curled up, scared like a stray nightingale
on the awning of your back porch.
He chooses a fenced view
and holds his peace.
You are afraid of his lingering silence,
his mute jeremiad
piercing through your cells like a howling.



 

Τρίτη 7 Δεκεμβρίου 2021

"ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΜΟΥ ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΙ ΟΤΙ ΟΛΑ ΤΕΛΕΙΩΝΟΥΝ ΧΩΡΙΣ ΤΙΠΟΤΑ ΝΑ ΠΑΥΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ"

 

Συνέντευξη στον Φιλελεύθερο με την ευκαιρία της κυκλοφορίας της έκδοσης από την Αρμίδα,100 μεταφρασμένων στα αγγλικά ποιημάτων μου που διατίθεται στην Κύπρο από τα βιβλιοπωλεία Public, Σολωνειο , Πάργα και ηλετρονικα από την Αρμιδα. Επίσης στη Βρετανία από επιλεγμένα βιβλιοπωλεία.


-Κυκλοφόρησε η πρώτη αγγλική έκδοση 10


0 επιλεγμένων ποιημάτων από την 25χρονη ποιητική πορεία σας. Τι σημαίνει αυτό για σας;
 
Είναι μια στιγμή που σε κάνει να αναστρέφεις το βλέμμα στο δρόμο που διανύθηκε. Διερωτάσαι τι έκανες μέχρι τώρα και αν αυτό αφορά τον αγγλόφωνο αναγνώστη. Είναι μια πόρτα που άνοιξε χάρη στη μεταφράστρια των ποιημάτων, Δέσποινα Πυρκεττή, και τον εκδότη της Αρμίδας, Χάρη Ιωαννίδη, τους οποίους ευχαριστώ. Η Δέσποινα εφαρμόζει μιαν ιδιαίτερη μεταφραστική πρακτική, αφουγκράζεται φωνές, που στο πρωτότυπο μπορεί να μην ήταν παρά ψίθυροι, και τις ενσωματώνει μέσα στις ιδιαίτερες περιστάσεις της γλώσσας υποδοχής. Η μετάφραση μεταφέρει τους στίχους μου στις όχθες της αγγλικής, όπως τα πλοία τούς Κύπριους μετανάστες στην Αγγλία τη δεκαετία του ‘50. Εύχομαι όσοι αγγλόφωνοι αναγνώστες προσεγγίσουν το βιβλίο μου, να ανακαλύψουν ότι εδώ, πάνω σε αυτό το ωραίο νησί, γράφεται ποίηση που δεν την ήξεραν και τώρα θέλουν να την μάθουν. 
 
Το γεγονός ότι είσαστε δημοσιογράφος πόσο έχει επηρεάσει το ποιητικό σας έργο;
 
Οτιδήποτε είμαι ή γίνομαι τροφοδοτεί και την ποίησή μου. Οτιδήποτε δεν έχω γίνει και θα μετρούσε αν γινόμουν, το ίδιο. Η δημοσιογραφία μού έμαθε τη σπουδαιότητα του εφήμερου στη ζωή των ανθρώπων ώστε, είτε να το αποφεύγω στην ποίηση, είτε να το μεταποιώ, επιχειρώντας να αποκαλύψω τις διαχρονικές του όψεις. Με αυτόν το τρόπο, όλα τελειώνουν χωρίς τίποτα να παύει να υπάρχει.
 
-Ποιες είναι οι πιο σημαντικές επιρροές που έχετε ως ποιητής; 
 
Ένα ποίημα ολοκληρώνεται σε χρόνο πολύ λιγότερο από τον χρόνο που χρειάζεται μέχρι να διαβαστεί από τον αναγνώστη. Ο αναγνωστικός χρόνος μετριέται με χρόνια και δεκαετίες. Η μεγάλη λογοτεχνία και η αίσθηση μιας προαιώνιας υπαρξιακής οφειλής σε αυτούς που εξέλειψαν και σε εκείνους που θα προσέλθουν, με διαμόρφωσαν ως ποιητή, αλλά κυρίως, ως άνθρωπο. Από ένα σημείο και μετά, συνειδητοποίησα ότι με συγκλονίζουν και ποιήματα που ήταν θαμμένα στις αμμοθίνες του χρόνου, για τα οποία οι συγγραφείς τους προσδοκούσαν πως κάποτε θα φυσήξει, θα αναδευτεί η άμμος και θα διαβαστούν. 
 
-Πόσο δύσκολο είναι το «κυνήγι» των λέξεων για να γραφτεί ένα ποίημα;
 
Οι λέξεις αποτελούν το μεταφορικό μέσο της ποίησης. Οι πιο εξεζητημένες λέξεις μέσα σε ένα ποίημα δεν σημαίνουν πολλά. Αν ο ποιητής έχει να δώσει, τότε είναι που οι λέξεις φωτίζονται, αναδιατάσσονται, και του αποκαλύπτουν το δρόμο προς το ποίημα. Οι ίδιες λέξεις, σε διαφορετική διάταξη, μπορεί να σημαίνουν κάτι άλλο, εξού και η αξία του ρυθμού, της ανάσας του ποιήματος, στο επέκεινα της γλωσσικής του υπόστασης. 
 
-Γράφοντας ποίηση ανακαλύπτετε ένα μέρος του εαυτού σας;
 
Σε μια εποχή που η αξία της ανθρώπινης ζωής κυμαίνεται όπως οι συναλλαγματικές τιμές στα διεθνή χρηματιστήρια, γράφω ποίηση με την αναπνοή του ετοιμοθάνατου, αυτού που του επιτρέπεται να ρίχνει στα πράγματα μια τελευταία ματιά.
 
-Σε τι περιβάλλον σας αρέσει να γράφετε; 
 
Οι κοσμικές ταχύτητες είναι πια ασύλληπτες. Δεν έχω την πολυτέλεια της προτίμησης. Γράφω οπουδήποτε, με την αγωνία κάποιου που θέλει να ρουφήξει λίγο φως από το σκοτάδι.

Παρασκευή 19 Νοεμβρίου 2021

GIORGOS CHRISTODOULIDES | SELECTED POEMS (1996-2021) - ΑΓΓΛΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΩΝ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ

One hundred poems drawn from eight books of poetry spanning 25 years make up the volume Giórgos Christodoulides | Selected Poems (1996-2021), now out by Armida Publications.

According to a press release issued by Armida Publications, the edition, which marks one of the most expansive collections of Greek verses in English translation to date, renders the Cypriot poet’s vivid etchings of people and things within the framework of contemporary poetry. The book includes fifteen as yet anecdotal poems and an Introduction by the translator, Despina Pirketti, casting a new light on the poet’s oeuvre.

 
Twice presented with state poetry awards and an avid reader of Greek and international poetry, Christodoulides has already seen his work published in single volumes in Bulgarian, French, German and Serbian, whereas his poems have been featured in Greek and international compilations such as the recent Grand Tour anthology of contemporary European verse, curated by Jan Wagner & Federico Italiano (2019).

The poet himself sums up the core of his poetry in the notion that everything ends without ever ceasing to exist and that only love, in its deepest meaning, can ensure the continuity of the world. On this first release of his work in English, Christodoulides remarks that “English is a waterproof language that can sail to the farthest edges and can dock into several ports. I hope that with every mooring, my work will be exposed to a whole host of unexpected readings”.

Discussing Armida’s new venture into translated poetry, publisher Haris Ioannides explains that the initiative to introduce Christodoulides to the English-speaking reading public was not only prompted by the poet’s positive critical reception in Cyprus and Greece (seven of his eight collections are published in Athens) but also by the many resonances it holds for poetry enthusiasts across the world: “His poems are built in layers that transcend locality, which makes their adaptation into English all the more pertinent”, Ioannides says.

Giórgos Christodoulides | Selected Poems (1996-2021), is also of interest to literary translators as it proposes a rearrangement of the original poems based on topic rather than chronology: structured across six themes that recur throughout Christodoulides’ body of work, the book moves from succinct stories of misaligned laymen to Cypriot snapshots tweaked out of place, and from there to a mesmerizing fusion of people and landscapes. Understanding her task as responding to a literary work in a way that dynamically expands it, translato

r Despina Pirketti conjures up “the rough core of embers that fan into flame each time the original crosses over to a new system of vocal symbols, alight with enriching, amplifying or simply other potentialities”. In Christodoulides’ work, she says, figures are limned by dim light to expose a blurring of borders between humans, trees and animals —which, in itself, sets in motion a practice of translational fluidity beyond fixed boundaries.

The back cover features praise of Christodoulides’ poetry by international peers Desmond Egan, Denis Montebello, Corinne Desarzens, George Tardios and James Mackay, who is also copy editor of the selected poems’ English version.
 
The book is globally available for online purchase directly from the publisher as well as in bookstores across the UK and Ireland via Central Books, London. (https://www.armidabooks.com/book/giorgos_christodoulides__selected_poems/)
https://www.centralbooks.com/giorgos-christodoulides-selected-poems-1996-2021.html
 


Giórgos Christodoulides was born in Moscow in 1968, and raised in Larnaka, Cyprus. To date he has published eight collections of poetry, two of which were awarded the Cyprus State Poetry Prize. In 2011, more than 150 poems spanning fifteen years of Christodoulides’ work were translated into Bulgarian (Plamik: Sofia). In 2016, Affected Areas-Raw Tales was translated into French under the title Zones sinistrées (Paris: Le miel des anges) and, in 2018, into Serbian as Izranjavane zone (Belgrade: Treći Trg). In 2018, he coedited, with fellow Cypriot poet Panagiotis Nicolaides, the Anthology of Cypriot Poetry 1960-2018 (Athens: Kyma). His work has been featured in international anthologies, literary journals and at poetry festivals across the world. Giórgos Christodoulides | Selected Poems (1996-2021) by Armida Publications launches the first fully fledged presence of his work in English translation.
 
Despina Pirketti holds a BA in Translation Studies from the Ionian University, Greece, an MA in English Literature & Comparative Cultural Studies from the University of Cyprus, and an MA in Theatre Studies from the Open University of Cyprus. She is the author of a novel (publ. in Athens, 1999) and two plays, staged in Larnaka, Cyprus: Sommerfugl (2014) and Anaesthesia (2016). Sommerfugl was also staged in London in June 2018. She works as a literary translator between Greek, English and French.

Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου 2021

GiORGOS CHRISTODOULIDES SELECTED POEMS 1996-2021 (COMING SOON)

SAMPLE:

 

Forest in the courtyard 
 
He insists on the same plants, always.
He waters them, fertilizes, caresses,
never prunes them.
It would be like cutting off their arms, he confesses.
“We’ll grow into a forest,” they tease him, and he laughs.
“Oh, I have a fairy tale to put you inside.
You will never grow old,” he tells them.

Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου 2021

ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ - Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ (ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΧΩΡΙΣ ΤΕΛΕΙΕΣ)

 
 
 

Η απώλεια του Μίκη μας υπενθυμίζει ότι υπάρχουν πράγματα που τελειώνουν χωρίς να παύουν να υπάρχουν. 

Ότι ο θάνατος κερδίζει, χάνοντας, διότι η οριστικότητα της αφαίρεσης που επιβάλλει, με έναν τρόπο μαγικό, αντισταθμίζεται από τη διάχυση του θανατωμένου ΣΤΟ ΠΑΝΤΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. Έτσι αποτυγχάνει να αποστερήσει την ουσία της ύπαρξης

η οποία στην περίπτωση του Μίκη, μεταφράζεται εκτυφλωτικά, στο έργο

 

Ο θάνατος χάνει διότι ο θανατωμένος αναμετρήθηκε εν ζωή μαζί του χιλιάδες φορές και κάθε φορά τον κατατρόπωνε

 

Μεγάλωσα ακούγοντας Μίκη σε κασέτες και από το ραδιόφωνο του αυτοκινήτου του πατέρα 

Την δεκαετία του 80 τον έζησα από κοντά όταν ήρθε στη Λαρνακα για μια συναυλία με τον Χατζηδάκη και ο Μάνος νευριασμένος τη διέκοψε επειδή μια παρέα, η δική μου, μεταξύ των λιγοστών θεατών που είχαν προσέλθει στο στάδιο ΓΣΖ-ναι λιγοστοί είμασταν όσο κι αν αυτό μοιάζει αδιανόητο-σιγοτραγουδούσαμε την ώρα που ο Μάνος διεύθυνε την ορχήστρα και αυτό δεν άρεσε στον Μάνο. 

Τότε ανέβηκε στο σανίδι ο Μίκης, μας ζήτησε συγνώμη χωρίς βεβαίως να πει τίποτα κακό για τον Μάνο, και συνέχισε μόνος του τη συναυλία. Μόνος του μαζί με 300 θεατές που τον αποθέωναν...

 

Και τώρα ταπεινά ετυμηγορώ μαζί με εκατομμύρια άλλους Συνέλληνες, ζωντανούς και νεκρούς, μνημονευόμενους ή σκεπασμένους με στρώμα λήθης, που εγείρονται αναστάστιμοι για μια στιγμή από τους τάφους για να φωνάξουν: 

 

Ο Μίκης ήταν πλάτανος και οι πλάτανοι δεν πέφτουν, οι ρίζες τους βαθαίνουν στο χώμα με κάθε τράνταγμα

 

Η μουσική του Μίκη ανέλκυε στην επιφάνεια την κρυμμένη στα βάθη της ύπαρξης ομορφιά του ανθρώπινου είδους

 

Ο Μίκης, δηλαδή η ίδια η ζωή στην υπέρτατη, πανανθρώπινα απαστράπτουσα και οικουμενική της διάσταση, ο Μίκης, αυτή η σπάνια συμπύκνωση κοψιάς και αθάνατου αρχαιοελληνικού πνεύματος σε έναν εαυτό, ο Μίκης αυτός ο ασυνθηκολόγητος επαναστάτης του πνεύματος και της πράξης, θα συναντηθεί και θα συναντιέται με τις επόμενες γενιές στα βάθη της πιο ασύλληπτης αιωνιότητας

 

 

Πέμπτη 26 Αυγούστου 2021

ΣΕ ΣΤΡΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΝΕΦΙΚΤΟΥ ΠΕΦΤΟΥΝ ΟΙ ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΕΣ ΠΟΥ ΚΟΥΡΕΥΤΗΚΑΝ

Παρουσίαση ποιητικών συλλογών των Λεωνίδα Γαλάζη και Αγγέλας Καϊμακλιώτη, Στρώσεις του Ανέφικτου, Φαρφουλάς, και Οι Πικροδάφνες θέλουν Κούρεμα,  Βακχικόν, αντιστοίχως.

Πολυχώρος Πολιτισμού Ροές, 25 Αυγούστου 2021, βραδάκι.

Για τα ωραία αυτά βιβλία μίλησαν:

Δρ Κυριάκος Ιωάννου, Νεοελληνιστής, Σ.Ε.Π. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο


Έλενα Ματσάγγου, Δρ Νεοελληνικής Φιλολογίας

Και οι δυο συλλογές ανήκουν στο χρόνο έκδοσης του 2020, παρουσιάστηκαν τώρα, μετά τη χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων

Μικρό δείγμα:


Ψ (π-σ)


Ο δόκτωρ Ψ
με στηθοσκόπιο
εντόπισε δονήσεις
στα αρχαία μάρμαρα
της Σαλαμίνας
Έριξε νόμισμα
σε κάθετο άξονα
συντεταγμένων πόνων
και αποφάνθηκε
"Συστήνεται ανάπαυσις
σε πέτρινα εδώλια
καθώς το σχήμα
και η διάταξη τους
είναι ιδανικά
για το φιλτράρισμα
θορύβων πάσας
ιστορικής οδύνης"
Ύστερα άναψε
λευκό Winston
σε φόντο πέτρινο
και αναχώρησε
"Πικροδάφνες..." 
-----

"Πόσες αμυχές δεν κρύβει η ποίηση
πόσες εκδορές πόσες πτώσεις
σε χαράδρες οδύνης
πόσα πουλιά στις φωλιές τους να τρέμουν τις λέξεις
πόσων πιστών απεγνωσμένες πορείες.

Κι αν όλα σβήσουν και χαθούν
η ποίηση θα μείνει
για να πυρώνει τις καρδιές
στου λόγου το καμίνι
για να χτυπά με δύναμη
στη στάχτη τα φτερά της
να πολεμά με τη σιωπή
τους λόγους της απάτης.

 

"Στρώσεις..."

Δευτέρα 21 Ιουνίου 2021

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΕΞ ΙΔΙΩΝ

Το Γραφείον Ποιήσεως και το Culture Book παρουσιάζουν το πρώτο e-book για την σύγχρονη ελληνική ποίηση με τίτλο «Ανθολογία σύγχρονης ελληνικής ποίησης εξ ιδίων», που ανθολόγησαν ο Αντώνης Δ. Σκιαθάς και ο Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος.

Η «Ανθολογία σύγχρονης ελληνικής ποίησης εξ ιδίων» αφορά ποιητές και ποιήτριες που γράφουν στην ελληνική γλώσσα και οποίοι/ες επέλεξαν ανέκδοτα ποιήματά τους από την ποιητική τους παραγωγή και παρουσιάζονται σ΄αυτήν την ανθολογία.

Καταγράφονται 183 ποιητές και ποιήτριες απ΄ όλες τις «ηλικιακές γενιές» που δημιουργούν σήμερα.

 

 

https://www.culturebook.gr//images/anthologia.jpg